Ung thư dạ dày là một trong những loại ung thư phổ biến với tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt khi bệnh đã di căn đến phúc mạc. Di căn phúc mạc là tình trạng ung thư từ dạ dày lan rộng tới lớp màng mỏng bảo vệ các cơ quan trong ổ bụng, gây ra các biến chứng nặng nề. Bài viết này, Nhà Thuốc Âu Cơ sẽ cung cấp thông tin về ung thư dạ dày di căn phúc mạc, các triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và các lựa chọn điều trị giúp bệnh nhân và người chăm sóc có thêm kiến thức để ứng phó với bệnh.
Ung thư dạ dày di căn phúc mạc là gì?
Ung thư dạ dày di căn phúc mạc là giai đoạn ung thư tiến triển khi tế bào ung thư từ dạ dày đã lan đến phúc mạc, lớp màng mỏng bao quanh các cơ quan trong khoang bụng. Đây là giai đoạn bệnh rất nghiêm trọng, khó điều trị và thường chỉ tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân. Khi ung thư dạ dày đã di căn đến phúc mạc, bệnh thường ở giai đoạn cuối với tiên lượng sống ngắn, đòi hỏi các biện pháp hỗ trợ đặc biệt.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của ung thư dạ dày di căn phúc mạc
Ung thư dạ dày di căn phúc mạc thường phát triển từ các nguyên nhân chính và yếu tố nguy cơ sau:
- Tiền sử bệnh lý dạ dày: Viêm dạ dày mãn tính, loét dạ dày hoặc nhiễm khuẩn H. pylori làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
- Yếu tố di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc ung thư dạ dày hoặc các bệnh ung thư tiêu hóa khác có nguy cơ cao hơn.
- Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc lá, uống rượu, ăn thực phẩm chế biến sẵn và ít rau xanh là các yếu tố nguy cơ.
- Phát hiện muộn: Nhiều bệnh nhân ung thư dạ dày được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, dẫn đến nguy cơ di căn cao.
Triệu chứng của ung thư dạ dày di căn phúc mạc
Khi ung thư dạ dày đã di căn đến phúc mạc, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng và gây khó chịu cho bệnh nhân. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến:
- Đau bụng kéo dài: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, đặc biệt ở vùng bụng dưới.
- Chướng bụng: Sự tích tụ dịch trong khoang bụng (cổ trướng) khiến bụng căng và khó chịu.
- Chán ăn và giảm cân: Bệnh nhân thường mất cảm giác thèm ăn, dẫn đến sụt cân nghiêm trọng.
- Buồn nôn và nôn mửa: Thường xảy ra khi ung thư gây áp lực lên dạ dày và ruột.
- Mệt mỏi và suy nhược cơ thể: Suy giảm năng lượng do cơ thể không hấp thu đủ dưỡng chất.

Các triệu chứng này thường xuyên gây nhầm lẫn với các bệnh dạ dày khác, do đó bệnh nhân cần được chẩn đoán kỹ lưỡng để xác định đúng bệnh trạng.
Phương pháp chẩn đoán ung thư dạ dày di căn phúc mạc
Chẩn đoán ung thư dạ dày di căn phúc mạc đòi hỏi sử dụng nhiều phương pháp để xác định mức độ lan rộng và vị trí của tế bào ung thư. Các phương pháp chính bao gồm:
1. Chụp CT và MRI
CT Scan và MRI giúp cung cấp hình ảnh chi tiết của dạ dày và phúc mạc, giúp bác sĩ đánh giá mức độ di căn của ung thư.
2. Chụp PET (Positron Emission Tomography)
PET Scan là phương pháp sử dụng chất phóng xạ nhẹ để phát hiện các khu vực có tế bào ung thư đang hoạt động, đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện di căn.
3. Nội soi dạ dày và sinh thiết
Nội soi dạ dày giúp bác sĩ nhìn thấy trực tiếp bên trong dạ dày và lấy mẫu mô (sinh thiết) để phân tích. Đây là phương pháp xác định chính xác loại ung thư và mức độ lan rộng.

4. Xét nghiệm chỉ số ung thư
Các xét nghiệm máu để đo chỉ số ung thư như CA 125 hoặc CEA có thể gợi ý về sự hiện diện của ung thư di căn phúc mạc.
Phương pháp điều trị ung thư dạ dày di căn phúc mạc
Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, các phương pháp điều trị ung thư dạ dày di căn phúc mạc có thể bao gồm:
1. Hóa trị (Chemotherapy)
Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Đối với ung thư dạ dày di căn phúc mạc, hóa trị thường được sử dụng nhằm kiểm soát sự phát triển của ung thư và giảm triệu chứng.
- Ưu điểm: Giảm kích thước khối u và có thể giúp kiểm soát triệu chứng.
- Nhược điểm: Tác dụng phụ như mệt mỏi, buồn nôn và rụng tóc.
2. Xạ trị (Radiotherapy)
Xạ trị sử dụng tia xạ để tiêu diệt tế bào ung thư trong phúc mạc. Xạ trị thường không phải là lựa chọn điều trị chính cho ung thư di căn phúc mạc, nhưng có thể giúp giảm đau và kiểm soát triệu chứng.

3. Phẫu thuật
Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ một phần khối u hoặc xử lý dịch trong bụng (cổ trướng) nhằm giảm bớt triệu chứng.
4. Chăm sóc giảm nhẹ
Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp điều trị tập trung vào giảm triệu chứng và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân giai đoạn cuối. Bao gồm giảm đau, kiểm soát triệu chứng chướng bụng, cải thiện giấc ngủ và duy trì dinh dưỡng.
Bảng so sánh các phương pháp điều trị
Phương pháp | Mục tiêu điều trị | Ưu điểm | Nhược điểm |
---|---|---|---|
Hóa trị | Kiểm soát sự phát triển ung thư | Giảm kích thước khối u | Gây tác dụng phụ (mệt mỏi, rụng tóc) |
Xạ trị | Giảm đau và kiểm soát triệu chứng | Giảm đau, giảm kích thước khối u | Hạn chế với ung thư di căn phúc mạc |
Phẫu thuật | Loại bỏ một phần khối u hoặc giảm cổ trướng | Giảm triệu chứng nhanh | Không áp dụng rộng rãi cho di căn |
Chăm sóc giảm nhẹ | Nâng cao chất lượng sống | Kiểm soát triệu chứng hiệu quả | Không điều trị nguyên nhân |
Tiên lượng sống của bệnh nhân ung thư dạ dày di căn phúc mạc
Tiên lượng sống cho bệnh nhân ung thư dạ dày di căn phúc mạc thường không cao, do ung thư đã lan rộng. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ sống sau 5 năm đối với bệnh nhân ung thư dạ dày giai đoạn cuối có di căn phúc mạc chỉ khoảng 5-10%. Tuy nhiên, việc điều trị kịp thời và chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp kéo dài sự sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Các câu hỏi thường gặp về ung thư dạ dày di căn phúc mạc
1. Ung thư dạ dày di căn phúc mạc có chữa được không?
Ung thư dạ dày di căn phúc mạc thường không thể chữa khỏi hoàn toàn do đã lan rộng. Mục tiêu điều trị chủ yếu là kiểm soát triệu chứng, giảm đau và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.
2. Phẫu thuật có thể giúp điều trị ung thư dạ dày di căn phúc mạc không?
Phẫu thuật có thể giúp giảm triệu chứng và loại bỏ một phần khối u hoặc dịch trong khoang bụng, nhưng thường không phải là giải pháp điều trị chính cho ung thư di căn phúc mạc.
3. Chăm sóc giảm nhẹ có hiệu quả không?
Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp rất quan trọng giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng sống, kiểm soát đau đớn và giảm bớt sự khó chịu, đặc biệt ở giai đoạn cuối.
Kết luận
Ung thư dạ dày di căn phúc mạc là giai đoạn tiến triển và khó điều trị, nhưng việc hiểu rõ về các triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và lựa chọn điều trị có thể giúp bệnh nhân và người chăm sóc đưa ra quyết định hợp lý hơn trong quá trình điều trị. Điều quan trọng là phối hợp chăm sóc giảm nhẹ và hỗ trợ tâm lý để nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.
Tài liệu tham khảo:
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): “Cancer – Key Facts”
- Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society): “Stomach Cancer”
- Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC): “Peritoneal Cancer and Metastasis”