Ung Thư Gan: Phương Pháp Điều Trị và Cách Phòng Ngừa

Ung thư gan là một trong những loại ung thư nguy hiểm, thường phát triển âm thầm và khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Các yếu tố như viêm gan mãn tính, xơ gan, hoặc lối sống không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp nâng cao cơ hội sống cho người bệnh.

Ung thư gan là gì?

Ung thư gan là một loại ung thư xuất phát từ các tế bào trong gan, một cơ quan quan trọng của cơ thể đảm nhiệm vai trò lọc máu, sản xuất mật và hỗ trợ tiêu hóa. Trong ung thư gan, các tế bào gan phát triển không kiểm soát, hình thành khối u ác tính. Bệnh này phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào gan (Hepatocellular carcinoma – HCC), chiếm đến 90% các trường hợp ung thư gan nguyên phát【1】.

Nguyên nhân gây ung thư gan là gì?

1. Viêm gan B và viêm gan C

Viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV) là những nguyên nhân chính gây ra ung thư gan. Sự tấn công và tổn thương kéo dài của các virus này đối với gan có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Ước tính, khoảng 80% các trường hợp ung thư gan liên quan đến nhiễm HBV và HCV【2】.

2. Xơ gan

Xơ gan là quá trình xơ hóa mô gan, thường do lạm dụng rượu hoặc viêm gan mạn tính gây ra. Quá trình này làm suy giảm chức năng gan và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ung thư.

3. Nghiện rượu

Sử dụng rượu lâu dài và quá mức có thể gây tổn thương gan, dẫn đến viêm gan do rượu và xơ gan, làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

4. Béo phì và tiểu đường

Béo phì và tiểu đường cũng là các yếu tố nguy cơ khác. Béo phì có thể gây ra gan nhiễm mỡ, dẫn đến xơ gan và tăng nguy cơ ung thư gan【3】.

5. Phơi nhiễm aflatoxin

Aflatoxin là chất độc sinh ra từ nấm mốc thường có trong thực phẩm bảo quản kém, như ngũ cốc và đậu phộng. Phơi nhiễm lâu dài với aflatoxin làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Triệu chứng của ung thư gan là gì?

Các triệu chứng của ung thư gan thường không xuất hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, bệnh nhân có thể gặp các dấu hiệu sau:

Các triệu chứng khác

Ngoài những triệu chứng chính, người bệnh còn có thể gặp phải các dấu hiệu khác như buồn nôn, chán ăn, và ngứa da. Tuy nhiên, các triệu chứng này thường dễ nhầm lẫn với các bệnh gan khác, do đó việc khám bệnh định kỳ rất quan trọng.

Ung thư gan có những loại nào?

Ung thư gan được chia thành hai loại chính dựa trên nguồn gốc của tế bào:

1. Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC)

Đây là loại phổ biến nhất, thường gặp ở những người có tiền sử viêm gan B, viêm gan C hoặc xơ gan. HCC phát triển từ các tế bào gan và có xu hướng tiến triển nhanh.

2. Ung thư đường mật (Cholangiocarcinoma)

Ung thư đường mật phát sinh từ các ống mật bên trong gan. Mặc dù hiếm gặp hơn HCC, nhưng ung thư này cũng rất nguy hiểm và khó phát hiện ở giai đoạn đầu.

Làm thế nào để chẩn đoán ung thư gan?

Việc chẩn đoán ung thư gan đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp, từ kiểm tra lâm sàng đến xét nghiệm hình ảnh và sinh thiết:

1. Xét nghiệm máu (AFP)

Alpha-fetoprotein (AFP) là một loại protein thường được tìm thấy ở mức cao trong máu của người mắc ung thư gan. Tuy nhiên, mức AFP chỉ tăng ở một số bệnh nhân, do đó nó không phải là phương pháp chẩn đoán duy nhất.

2. Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc CT scan

Hai phương pháp này cung cấp hình ảnh chi tiết về gan và có thể phát hiện các khối u hoặc tổn thương gan. Chụp CT và MRI thường được sử dụng để xác định vị trí và kích thước của khối u.

3. Sinh thiết gan

Sinh thiết gan là phương pháp lấy mẫu mô gan để kiểm tra dưới kính hiển vi. Đây là cách duy nhất để xác định chính xác loại và giai đoạn ung thư gan.

Có những phương pháp điều trị ung thư gan nào?

Phương pháp điều trị ung thư gan phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh, kích thước khối u và sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Dưới đây là các phương pháp điều trị chính:

1. Phẫu thuật cắt bỏ

Phẫu thuật là lựa chọn hàng đầu cho bệnh nhân ung thư gan giai đoạn đầu. Phẫu thuật cắt bỏ phần gan bị ảnh hưởng có thể giúp bệnh nhân kéo dài tuổi thọ nếu ung thư chưa lan rộng.

2. Ghép gan

Đối với những bệnh nhân có xơ gan nặng hoặc khối u không thể cắt bỏ, ghép gan là phương pháp thay thế toàn bộ gan bằng gan khỏe mạnh từ người hiến tặng. Ghép gan có thể mang lại cơ hội sống lâu dài hơn.

3. Xạ trị

Xạ trị sử dụng tia X để tiêu diệt các tế bào ung thư. Mặc dù không phổ biến như phẫu thuật hoặc ghép gan, xạ trị có thể được sử dụng để thu nhỏ khối u hoặc giảm triệu chứng đau đớn.

4. Điều trị nhắm trúng đích

Đây là phương pháp sử dụng các loại thuốc đặc trị nhắm vào các đột biến di truyền trong tế bào ung thư. Một số loại thuốc nhắm trúng đích phổ biến cho ung thư gan bao gồm sorafenib và lenvatinib.

5. Điều trị miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch kích thích hệ miễn dịch của cơ thể để nhận diện và tiêu diệt các tế bào ung thư. Phương pháp này đang ngày càng phổ biến và hứa hẹn trong điều trị ung thư gan giai đoạn tiến triển.

Ung thư gan sống được bao lâu?

Tỷ lệ sống của bệnh nhân ung thư gan phụ thuộc vào giai đoạn bệnh khi được chẩn đoán và phương pháp điều trị. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), tỷ lệ sống sau 5 năm đối với ung thư gan phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

Nguồn: Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ【4】.

Làm thế nào để phòng ngừa ung thư gan?

Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn ung thư gan, nhưng có nhiều biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh:

1. Tiêm phòng viêm gan B

Tiêm phòng viêm gan B là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa lây nhiễm HBV, nguyên nhân chính gây ung thư gan.

2. Điều trị viêm gan C

Hiện nay, đã có những phương pháp điều trị hiệu quả giúp loại bỏ hoàn toàn virus HCV, từ đó giảm nguy cơ xơ gan và ung thư gan.

3. Kiểm soát việc uống rượu

Hạn chế hoặc ngừng uống rượu là cách tốt nhất để bảo vệ gan khỏi viêm gan do rượu và xơ gan.

4. Duy trì cân nặng hợp lý

Duy trì cân nặng khỏe mạnh và kiểm soát tiểu đường sẽ giúp giảm nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan.

5. Ăn uống lành mạnh và tránh thực phẩm nhiễm aflatoxin

Chọn thực phẩm an toàn, tránh những thực phẩm có nguy cơ nhiễm aflatoxin như ngũ cốc và đậu phộng được bảo quản kém.

Kết luận

Ung thư gan là một căn bệnh nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt khi được chẩn đoán ở giai đoạn muộn. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể cải thiện tỷ lệ sống của bệnh nhân. Phòng ngừa viêm gan B, kiểm soát lối sống và duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý là những cách quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Tài liệu tham khảo:

1. American Cancer Society. “Liver Cancer”. cancer.org
2. World Health Organization. “Hepatitis B”. who.int
3. National Cancer Institute. “Liver Cancer Risk Factors”. cancer.gov
4. American Cancer Society. “Liver Cancer Survival Rates”. cancer.