Ung thư tuyến giáp kiêng ăn gì? Thực phẩm cần tránh

Ung thư tuyến giáp là loại ung thư xuất phát từ các tế bào tuyến giáp, cơ quan nhỏ nằm ở phần dưới cổ chịu trách nhiệm sản sinh hormone giúp điều hòa trao đổi chất. Đối với người mắc ung thư tuyến giáp, chế độ ăn đóng vai trò quan trọng để tăng hiệu quả điều trị và giảm tác dụng phụ. Vậy, ung thư tuyến giáp kiêng ăn gì? Bài viết này sẽ cung cấp danh sách chi tiết các loại thực phẩm nên tránh cũng như những lưu ý về dinh dưỡng cho người bệnh ung thư tuyến giáp.

Tại sao người bệnh ung thư tuyến giáp cần chú ý chế độ ăn uống?

Việc kiểm soát chế độ dinh dưỡng giúp người bệnh duy trì thể trạng, cải thiện sức đề kháng và tăng cường hiệu quả trong quá trình điều trị. Các phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp như xạ trị iod phóng xạ, hóa trị và phẫu thuật có thể gây ra những tác dụng phụ, bao gồm:

• Giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng: Sau xạ trị, tuyến giáp bị ảnh hưởng, giảm sản xuất hormone, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.
• Cơ thể suy yếu: Người bệnh cần tăng cường miễn dịch để đối phó với quá trình điều trị kéo dài và có thể gây mệt mỏi.
• Tăng nguy cơ tái phát: Một chế độ ăn không phù hợp có thể kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư hoặc làm giảm hiệu quả của thuốc.

Do đó, điều chỉnh chế độ ăn uống là một phần quan trọng giúp người bệnh giảm nguy cơ tái phát và đạt kết quả điều trị tốt hơn.

Ung thư tuyến giáp kiêng ăn gì? Các loại thực phẩm nên tránh

 Thực phẩm giàu iod

Iod là yếu tố cần thiết cho tuyến giáp sản xuất hormone, nhưng khi điều trị ung thư tuyến giáp bằng iod phóng xạ, cần hạn chế lượng iod trong khẩu phần ăn để thuốc có thể tác động tốt hơn. Các loại thực phẩm chứa hàm lượng iod cao có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến điều trị.

Loại thực phẩm	Hàm lượng iod (mcg/100g)	Ghi chú
Muối iod	~50 – 1500	Sử dụng muối thường thay vì muối iod
Hải sản (tôm, cua, sò điệp)	200 – 300	Hải sản biển chứa iod tự nhiên
Rong biển và các sản phẩm từ rong biển	1500 – 2000	Tảo biển, rong nori, kombu là các loại giàu iod

Lưu ý: Người bệnh nên tránh dùng các sản phẩm bổ sung iod và các loại thực phẩm chế biến sẵn có chứa iod để hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị.

Thực phẩm chứa đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành

Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành (như đậu phụ, sữa đậu nành, nước tương) chứa phytoestrogen – hợp chất tự nhiên có thể tác động lên hệ hormone. Các nghiên cứu chỉ ra rằng:

• Đậu nành có thể cản trở quá trình hấp thụ hormone tuyến giáp, làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Đậu nành cũng có thể làm tăng nồng độ hormone tuyến giáp, làm tăng nguy cơ tái phát bệnh hoặc khiến bệnh tiến triển xấu hơn.

Người bệnh ung thư tuyến giáp nên hạn chế lượng đậu nành trong chế độ ăn và tránh dùng thường xuyên các sản phẩm từ đậu nành.

Thực phẩm chế biến sẵn và nhiều muối

Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều muối iod và các chất bảo quản không tốt cho người bệnh ung thư tuyến giáp. Việc sử dụng các loại thực phẩm này lâu dài có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm:

• Tăng huyết áp và ảnh hưởng đến tuyến giáp: Muối trong thực phẩm chế biến sẵn thường chứa iod, làm tăng nguy cơ rối loạn chức năng tuyến giáp.
• Tác động tiêu cực đến gan và thận: Các chất phụ gia trong thực phẩm chế biến sẵn có thể làm giảm chức năng gan và thận, gây khó khăn cho quá trình thải độc của cơ thể.

Ví dụ thực phẩm cần tránh: Xúc xích, đồ hộp, thức ăn nhanh, khoai tây chiên, mì ăn liền, nước ngọt.

Rau họ cải (bông cải xanh, cải bắp, cải xoăn)

Rau họ cải chứa glucosinolate, một hợp chất có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, nhất là với người có nồng độ iod thấp trong cơ thể. Việc tiêu thụ rau họ cải quá nhiều có thể gây khó khăn trong việc sản xuất hormone tuyến giáp.

Loại rau họ cải	Glucosinolate (mg/100g)	Cách tiêu thụ hợp lý
Cải bắp	30 – 40	Hấp hoặc luộc
Bông cải xanh	20 – 30	Sử dụng vừa phải
Cải xoăn	30 – 35	Tránh ăn sống

Gợi ý: Nên hấp hoặc luộc rau họ cải trước khi ăn để giảm bớt glucosinolate và giảm tác động tiêu cực lên tuyến giáp.

Đồ uống có chứa caffeine và cồn

Caffeine và cồn là hai yếu tố gây ảnh hưởng lớn đến sự hấp thụ thuốc điều trị tuyến giáp và có thể làm tăng nguy cơ biến chứng:

• Caffeine: Cà phê, trà đen, và nước ngọt có ga chứa caffeine, có thể làm tăng nhịp tim, gây mất ngủ và căng thẳng.
• Cồn: Rượu và bia gây ảnh hưởng xấu đến gan, cơ quan quan trọng trong việc chuyển hóa các loại thuốc, từ đó có thể làm giảm hiệu quả điều trị.

Thực phẩm nên bổ sung cho người bệnh ung thư tuyến giáp

Bên cạnh việc kiêng kỵ một số thực phẩm, người bệnh ung thư tuyến giáp nên bổ sung các thực phẩm sau để duy trì sức khỏe và hỗ trợ quá trình phục hồi.

Thực phẩm	Công dụng chính
Rau xanh (rau bina, cải bó xôi)	Cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch
Trái cây giàu vitamin C (cam, kiwi, dâu tây)	Tăng sức đề kháng và hỗ trợ cơ thể chống lại tác dụng phụ của điều trị
Các loại hạt (hạnh nhân, hạt lanh)	Chứa chất xơ và chất chống oxy hóa, tốt cho sức khỏe tổng thể
Nước lọc và nước ép rau củ	Giữ ẩm, hỗ trợ thải độc cho cơ thể, giảm tác dụng phụ của thuốc

Lưu ý: Mỗi thực phẩm bổ sung cần phù hợp với khẩu phần và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng dành cho người bệnh ung thư tuyến giáp

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong chế độ ăn uống, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo phù hợp với liệu trình điều trị.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Thực hiện chế độ ăn cân đối, kết hợp vận động nhẹ nhàng và giấc ngủ đủ giấc để cải thiện sức khỏe.
• Uống đủ nước: Nước rất quan trọng trong việc hỗ trợ thải độc và giúp cơ thể duy trì chức năng hoạt động tốt nhất trong suốt quá trình điều trị.
• Giảm căng thẳng và giữ tinh thần lạc quan: Yếu tố tinh thần giúp cơ thể phản ứng tích cực hơn với quá trình điều trị.

Thực đơn tham khảo cho người bệnh ung thư tuyến giáp

Dưới đây là gợi ý thực đơn hàng ngày với các thực phẩm tốt cho người bệnh ung thư tuyến giáp:

Bữa ăn	Thực đơn gợi ý
Sáng	Cháo yến mạch, vài hạt hạnh nhân, nước ép táo tươi
Trưa	Cơm gạo lứt, ức gà luộc, rau cải bó xôi xào tỏi, canh bí đỏ
Chiều	Sinh tố cam và kiwi, một ít hạt lanh hoặc hạt hạnh nhân
Tối	Súp bí đỏ, cá hồi hấp, salad rau xanh trộn dầu ô liu

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ điều trị ung thư tuyến giáp. Việc hiểu rõ ung thư tuyến giáp kiêng ăn gì giúp người bệnh duy trì sức khỏe, tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu các tác dụng phụ. Mỗi người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt được kết quả tốt nhất và đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị.

Tài liệu tham khảo:

1. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Guidelines on dietary salt intake, 2021.
2. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), Thyroid Cancer and Diet, 2023.
3. National Cancer Institute, Thyroid Cancer Nutrition Guide, 2022.