Ung thư tuyến giáp thể nhú: Nguyên nhân, triệu chứng

Ung thư tuyến giáp thể nhú là loại ung thư tuyến giáp phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% các trường hợp ung thư tuyến giáp. Với tiên lượng tốt và tỷ lệ sống cao, ung thư tuyến giáp thể nhú thường phát triển chậm và ít lan rộng, nhưng vẫn cần điều trị và theo dõi y tế kỹ lưỡng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán đến các phương pháp điều trị và tiên lượng sống.

Ung thư tuyến giáp thể nhú là gì?

Ung thư tuyến giáp thể nhú (Papillary Thyroid Carcinoma – PTC) là loại ung thư tuyến giáp phát triển từ tế bào nhú của tuyến giáp. Đây là loại ung thư tuyến giáp phổ biến và có tiên lượng sống tốt nhất. Dù ung thư tuyến giáp thể nhú có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nhưng thường gặp ở người lớn, đặc biệt là phụ nữ.

Đặc điểm của ung thư tuyến giáp thể nhú

• Phát triển chậm: Loại ung thư này tiến triển chậm, cho phép phát hiện và điều trị sớm.
• Tiên lượng tốt: Với điều trị phù hợp, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể đạt đến 95% hoặc cao hơn.
• Ít lan rộng: Ung thư tuyến giáp thể nhú có xu hướng lan đến hạch bạch huyết ở cổ, nhưng hiếm khi di căn đến các cơ quan xa như phổi hoặc xương.

Nguyên nhân gây ung thư tuyến giáp thể nhú

Nguyên nhân chính xác của ung thư tuyến giáp thể nhú chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Phơi nhiễm bức xạ: Người tiếp xúc với bức xạ, đặc biệt là vùng cổ, có nguy cơ cao hơn.
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.
• Đột biến gen: Một số đột biến gen như BRAF và RET/PTC có liên quan đến ung thư tuyến giáp thể nhú.
• Giới tính và tuổi tác: Phụ nữ và người trong độ tuổi từ 30-50 có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp thể nhú cao hơn.

Triệu chứng của ung thư tuyến giáp thể nhú

Ung thư tuyến giáp thể nhú thường phát triển chậm và không gây triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi khối u lớn dần hoặc lan rộng, có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Khối u ở cổ: Sờ thấy khối u ở vùng cổ, thường không đau.
• Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói: Do khối u chèn ép dây thanh quản.
• Khó nuốt hoặc khó thở: Khi khối u phát triển lớn và chèn ép khí quản.
• Nổi hạch ở cổ: Tế bào ung thư có thể lan đến các hạch bạch huyết ở cổ.

Nếu bạn có các triệu chứng trên, đặc biệt là khối u ở cổ, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán sớm.

Phương pháp chẩn đoán ung thư tuyến giáp thể nhú

Để xác định ung thư tuyến giáp thể nhú, bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp chẩn đoán sau:

1. Siêu âm tuyến giáp

Siêu âm là phương pháp đầu tiên và hiệu quả để phát hiện khối u tuyến giáp. Phương pháp này giúp xác định kích thước, hình dạng, và cấu trúc của khối u.

2. Sinh thiết bằng kim nhỏ (Fine-Needle Aspiration – FNA)

Sinh thiết FNA giúp lấy mẫu tế bào từ khối u để phân tích dưới kính hiển vi. Đây là phương pháp chính xác và ít xâm lấn để xác định liệu khối u có phải ung thư hay không.

3. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu có thể giúp kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp TSH, T3, T4 và phát hiện các dấu ấn ung thư. Tuy nhiên, xét nghiệm máu không thể xác định chính xác ung thư tuyến giáp.

4. Chụp CT hoặc MRI

Trong một số trường hợp nghi ngờ ung thư đã lan rộng, bác sĩ có thể yêu cầu chụp CT hoặc MRI để kiểm tra sự lan rộng của khối u.

Phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú

Ung thư tuyến giáp thể nhú có tiên lượng tốt, do đó các phương pháp điều trị chủ yếu tập trung vào loại bỏ khối u và ngăn ngừa tái phát.

1. Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp

Phẫu thuật là phương pháp chính trong điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú. Tùy vào kích thước và mức độ lan rộng của khối u, bác sĩ có thể chỉ định:

• Cắt một phần tuyến giáp: Đối với khối u nhỏ và chưa lan rộng.
• Cắt toàn bộ tuyến giáp: Khi khối u lớn hoặc đã lan sang các hạch bạch huyết.

2. Liệu pháp iốt phóng xạ (Radioactive Iodine Therapy)

Sau phẫu thuật, liệu pháp iốt phóng xạ được sử dụng để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại trong tuyến giáp. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả cho ung thư tuyến giáp thể nhú vì các tế bào ung thư này có khả năng hấp thu iốt.

3. Điều trị hormone thay thế

Sau khi cắt bỏ tuyến giáp, bệnh nhân sẽ cần bổ sung hormone tuyến giáp (levothyroxine) để duy trì các chức năng sinh lý bình thường. Liệu pháp này cũng giúp ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư còn sót lại.

4. Xạ trị và hóa trị

Xạ trị và hóa trị ít khi được sử dụng trong điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú do ung thư này có tiên lượng tốt. Tuy nhiên, chúng có thể được chỉ định trong trường hợp ung thư đã lan rộng hoặc tái phát.

Bảng tóm tắt các phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú

Phương pháp điều trị	Mục tiêu	Ưu điểm	Nhược điểm
Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp	Loại bỏ khối u, ngăn ngừa tái phát	Hiệu quả cao, loại bỏ hoàn toàn khối u	Cần dùng hormone thay thế sau phẫu thuật
Liệu pháp iốt phóng xạ	Tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại	Hiệu quả trong ngăn ngừa tái phát	Có thể gây tác dụng phụ tạm thời
Điều trị hormone thay thế	Bổ sung hormone, ngăn ngừa tái phát	Duy trì chức năng sinh lý, dễ sử dụng	Cần duy trì suốt đời
Xạ trị và hóa trị	Chỉ định trong trường hợp tái phát nghiêm trọng	Hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư lan rộng	Tác dụng phụ, không phù hợp cho mọi trường hợp

Tiên lượng sống cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể nhú

Ung thư tuyến giáp thể nhú có tiên lượng sống cao, đặc biệt khi phát hiện và điều trị sớm:

• Tỷ lệ sống sau 5 năm: Khoảng 95-98%, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh.
• Khả năng hồi phục: Với điều trị phù hợp, hầu hết bệnh nhân có thể sống bình thường và ít khi tái phát.

Các câu hỏi thường gặp về ung thư tuyến giáp thể nhú

1. Ung thư tuyến giáp thể nhú có thể chữa khỏi hoàn toàn không?

Có, với phương pháp điều trị phù hợp, ung thư tuyến giáp thể nhú có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Phẫu thuật kết hợp liệu pháp iốt phóng xạ và điều trị hormone là các phương pháp hiệu quả để loại bỏ tế bào ung thư.

2. Phải theo dõi như thế nào sau điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú?

Bệnh nhân cần kiểm tra định kỳ bằng siêu âm tuyến giáp, xét nghiệm nồng độ hormone và xét nghiệm các dấu ấn ung thư. Việc theo dõi giúp phát hiện sớm nguy cơ tái phát và điều chỉnh liệu pháp hormone phù hợp.

3. Bệnh nhân có cần kiêng khem gì sau điều trị?

Sau khi điều trị, bệnh nhân nên tránh các thực phẩm giàu iốt trước liệu pháp iốt phóng xạ. Ngoài ra, cần duy trì lối sống lành mạnh, tránh hút thuốc lá và rượu bia để giảm nguy cơ tái phát.

Kết luận

Ung thư tuyến giáp thể nhú là loại ung thư tuyến giáp phổ biến và có tiên lượng sống rất tốt nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Với các phương pháp điều trị hiệu quả như phẫu thuật, liệu pháp iốt phóng xạ và điều trị hormone, bệnh nhân có khả năng hồi phục cao và có thể sống bình thường. Điều quan trọng là nên thăm khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi xuất hiện các triệu chứng bất thường ở cổ.

Tài liệu tham khảo:

• Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society): “Thyroid Cancer – Papillary Thyroid Carcinoma”
• Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC): “Thyroid Cancer Overview”
• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): “Cancer in Thyroid – A Global Perspective”